Species: Eodiaptomus phuphanensis Sanoamuang, 2001
Classification
Phylum: Arthropoda
Class: Maxillopoda
  Order: Calanoida
   Family: Diaptomidae
    Genus: Eodiaptomus
Collection specimen
Holotype:
 - 1 male were deposited in the British Museum (Natural History), London, United Kingdom
Paratype:
     - 10 males and 10 females were deposited in the British Museum (Natural History), London, United Kingdom
     - 20 males and 20 females paratypes were deposited in the Science Museum of Khon Kaen University and the Natural History Museum, Prince of Songkla University

Morphology:
Adult:

ตัวผู้
ขาคู่ที่ 5 ข้างขวา: เบซิสเป็นรูปสี่เหลี่ยมจตุรัส มีความยาวเกือบเท่าความกว้าง ขอบด้านในมีแผ่นนูนใสยื่นจากบริเวณ 2/3 ด้านล่างของปล้องเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 1 มีความกว้างมากกว่าความยาว ปลายขอบล่างด้านนอกแหลม เอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 2 เรียวเล็ก ยาวประมาณ 2.0 เท่าของความกว้าง ขอบด้านนอกโค้ง หนามด้านข้างเรียวเล็กเป็นเส้นตรง ยาวประมาณความยาวของปล้องเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 2 อยู่ชิดกับโคนของเอ็นคลอว์ ซึ่งยาวและโค้งเข้าข้างในเล็กน้อย เอ็นโดโพไดท์มี 1 ปล้อง แบนและกว้าง มีรูปร่างคล้ายใบไม้ ยาวเกือบเป็นสองเท่าของปล้องเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 1 ที่ขอบด้านในมีรอยหยักค่อนข้างลึก 2 รอย
ขาคู่ที่ 5 ข้างซ้าย: ขอบด้านในของเบซิสไม่มีปุ่มนูนใส เอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 1 มีความยาวมากกว่าความกว้างประมาณ 1.6 เท่า เอพิคัลโพรเซสบนเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 2 เป็นรูปไข่ค่อนข้างกลม ซีตายาวกว่าเอพิคัลโพรเซส ตามขอบมีขนยาวจำนวนมาก เอ็นโดโพไดท์แบ่งเป็น 2 ปล้องโดยผนังบางๆ รูปร่างเรียวยาวเกือบเท่าความยาวของปล้องเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 1
ตัวเมีย
ขาคู่ที่ 5: หนามบนค็อกซาเป็นรูปสามเหลี่ยม ซีตาที่อยู่ด้านข้างเบซิสยาวกว่าความยาวปล้องเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 1 เล็กน้อย ปล้องเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 2 ไม่มีหนามด้านข้าง เอ็นคลอว์มีขนเล็กเรียงตามขอบทั้งด้านนอกและด้านใน เอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 3 เล็กแต่เห็นชัดเจน มีหนามเล็ก 1 อันและซีตาที่ยาวเกินเอ็นคลอว์เล็กน้อย เอ็นโดโพไดท์แบ่งเป็น 2 ปล้อง รูปร่างค่อนข้างอ้วนยาวประมาณ 2/3 ของความยาวของเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 1 (ที่มา: ละออศรี เสนาะเมือง, 2545)


Figure

Eodiaptomus phuphanensis เพศผู้ ก. ทอแรกซ์ปล้องที่ 4-5 และยูโรโซม (ด้านหลัง) ข. ทอแรกซ์ปล้องที่ 5 และยูโรโซม (ด้านข้าง) ค. หนวดคู่แรกข้างขวา ปล้องที่ 8-16 ง. คอร์ดัลรามัสข้างขวา (ด้านท้อง) ซ.-ฌ. ขาคู่ที่ 5 ข้างซ้าย (บางส่วน) ญ. เอ็นโดโพไดท์ของขาคู่ที่ 5 ข้างขวา



Eodiaptomus phuphanensis เพศเมีย ก. ทอแรกซ์ปล้องที่ 4-5 และยูโรโซม (ด้านหลัง) ข. ทอแรกซ์ปล้องที่ 4-5 และยูโรโซม (ด้านข้าง) ค. ขาคู่ที่ 5 (ด้านท้าย)

Habitat: พบทั้งแหล่งน้ำชั่วคราวและถาวร แต่ส่วนใหญ่มักพบในแหล่งน้ำชั่วคราว

Distribution:
 - northeastern Thailand
 - Sakon Nakhon Province
 - Nakhon Phanom Province
 - Nong Khai Province
 - Udon Thani Province
 - Khon Kaen Province
 - Maha Sarakham Province
 - Roi Et Province
 - Chaiyaphum Province
 - Amnat Charoen Province
 - Ubon Ratchathani Province
 - Surin Province
 - Buri Ram Province

Work cited:
 - ละออศรี เสนาะเมือง. 2545. แพลงก์ตอนสัตว์น้ำจืด: คาลานอยด์โคพีพอดในประเทศไทย.โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา, ขอนแก่น.
 - Sanoamuang, L. 2001. Eodiaptomus phuphanensis n. sp., a new freshwater copepod copepod (Calanoida: Diaptomidae) from the Phuphan National Park, Thailand. International Review of Hydrobiology. 86: 219-228.



ติดต่อและสอบถาม: narumon@kku.ac.th สาขาวิชาขีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น