ฐานข้อมูลสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังน้ำจืดในประเทศไทย

Species: Heliodiaptomus elegans Kiefer, 1935
Classification
Phylum: Arthropoda
Class: Maxillopoda
Order: Calanoida
Family: Diaptomidae
Genus: Heliodiaptomus

Morphology:
Adult:

ตัวผู้
ขาคู่ที่ 5 ข้างขวา: เบซิสเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีความยาวประมาณ 1.5 เท่า ของความกว้าง มีแผ่นนูนใส 2 อันยื่นออกมาจากขอบด้านใน อันบนเป็นรูปครึ่งวงกลม อันล่างเป็นรูปกรวย บริเวณใกล้ขอบบนของเบซิสยังมีติ่งไคทินรูปสามเหลี่ยมยื่นออกมาด้วย เอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 1 กว้าง 1.6 เท่าของความยาว ปลายขอบล่างด้านนอกไม่แหลม เอ็กโซโพไดท์ปล้องที 2 เรียวเล็กยาวประมาณ 2.5 เท่าของความกว้าง บริเวณใกล้ขอบบนของปล้องมีแผ่นนูนใสเป็นรูปสามเหลี่ยมอยู่ใกล้กับโคนของหนามด้านข้างซึ่งเรียวตรง ยาวกว่าความยาวของปล้องเล็กน้อย ตำแหน่งที่โคนของหนามด้านข้าง โผล่ออกมาเป็นบริเวณใกล้กับส่วนบนของปล้องเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 2 เอ็นคลอว์โค้งเล็กน้อย มีความยาวประมาณความยาวของปล้อง เบซิสรวมกับเอ็กโซโพไดท์ เอ็นโดโพไดท์มี 1 ปล้อง เป็นรูปทรงกระบอก ยาวเกินปล้องเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 1
ขาคู่ที่ 5 ข้างซ้าย: เรียวยาว ยาวประมาณกึ่งกลางปล้องเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 2 ของขาคู่ที่ 5 ข้างขวา เบซิสเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาวเป็น 2 เท่าของความกว้าง ขอบด้านในค่อนมาทางข้างล่างของเบซิส มีแผ่นนูนใส เอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 1 มีความยาวเป็น 2 เท่าของความกว้าง ซีตายาวกว่าเอพิคัลโพรเซส 2 เท่า ตามขอบมีขนยาวจำนวนมาก เอ็นโดไพไดท์แบ่งออกเป็น 2 ปล้อง รูปร่างทรงกระบอก โคนใหญ่แต่ปลายเรียว ยาวเกือบเท่าความยาวของปล้องเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 1
ตัวเมีย
ขาคู่ที่ 5: หนามบนค็อกซาเป็นรูปกรวยค่อนข้างยาว ซีตาที่อยู่ด้านข้างเบซิสสั้น ยาวเพียง 1/5 ของความยาวปล้องเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 1 เอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 2 ค่อนข้างอ้วน ยาวประมาณ 1.5 ความกว้าง หนามด้านข้างบนเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 2 สั้นกว่าซีตาของนอกของเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 3 เพียงเล็กน้อย เอ็นคลอว์โค้งเล็กน้อย มีขนเล็กเรียงตามขอบทั้งด้านนอกและด้านในเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 3 เล็กแต่เห็นชัดเจน ซีตาด้านในมีขนละเอียดคล้ายขนนกยาวประมาณ 3/4 ของเอ็นคลอว์ เอ็นโดโพไดท์มี 1 ปล้อง รูปทรงกระบอก ยาวประมาณ 2/3 ของความยาวของเอ็กโซโพไดท์ปล้องที่ 1 (ละออศรี เสนาะเมือง, 2545)

Figure

Heliodiaptomus elegans ตัวผู้ ก. ทอแรกซ์ปล้องที่ 4-5 และยูโรโซม (ด้านหลัง) ข. ทอแรกซ์ปล้องที่ 5 และยูโรโซม (ด้านข้าง) ค. ขาคู่ที่ 5 (ด้านท้าย) ง. เอ็นโดโพไดท์ของขาคู่ที่ 5 ข้างขวา จ. หนวดคู่แรกข้างขวา ปล้องที่ 8-16 ฉ. ขาคู่ที่ 5 ข้างขวา (ด้านหน้า) ช. รยางค์ของหนวดคู่แรกข้างขวาข้อที่ 20 ซ. ขาคู่ที่ 5 ข้างซ้าย (บางส่วน)

Heliodiaptomus elegans ตัวเมีย ก. ทอแรกซ์ปล้องที่ 4-5 และยูโรโซม (ด้านหลัง) ข. ทอแรกซ์ปล้องที่ 4-5 และยูโรโซม (ด้านข้าง) ค. ขาคู่ที่ 5 (ด้านท้าย)
Habitat: แหล่งน้ำถาวรขนาดใหญ่เช่น อ่างเก็บน้ำ หนอง บึง แม่น้ำ พบไม่บ่อยนักในแหล่งน้ำชั่วคราว

Distribution:
- northen Thailand
- northeastern Thailand
- Chiang Rai Province
- Sakon Nakhon Province
- Nakhon Phanom Province
- Nong Khai Province
- Udon Thani Province
- Roi Et Province
- Yasothon Province
- Ubon Ratchathani Province
- Kalasin Province

Work cited:
- ละออศรี เสนาะเมือง. 2545. แพลงก์ตอนสัตว์น้ำจืด: คาลานอยด์โคพีพอดในประเทศไทย.โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา, ขอนแก่น.
- Reddy, Y.R. and Dumont, H.J. 1999. Redescription of Heliodiaptomus elegans Kiefer, 1935, a rare south-east Asian calanoid copepod. Hydrobiologia 394: 145-152.